چگونه عملکرد سئو را اندازهگیری کنیم؟
ارزیابی عملکرد سئو نیازمند تحلیل دقیق دادهها و استفاده از ابزارهای تخصصی برای بررسی تأثیر اقدامات سئو بر رتبهبندی، ترافیک، نرخ تبدیل و تعامل کاربران است. توجه داشته باشید که برای دستیابی به یک تحلیل جامع، باید شاخصهای کلیدی عملکرد (KPIs) را در سه سطح فنی، محتوایی و رقابتی بررسی کنیم.
مهمترین شاخصهای ارزیابی سئو
شاخصهایی که در بخش زیر از آنها نام میبریم به ما کمک میکنند میزان موفقیت استراتژیهای سئو را در افزایش دیدهشدن سایت، جذب کاربران هدفمند و بهبود نرخ تبدیل بررسی کنیم.
میزان جستجوی برند کسب و کار در گوگل
Branded Search Volume نشاندهندهی میزان آگاهی و اعتبار برند شما در فضای آنلاین است. افزایش جستجوی نام برند نشان میدهد که کاربران بهصورت مستقیم به دنبال محصولات یا خدمات شما هستند که این موضوع میتواند نتیجهی یک استراتژی موفق سئو، بازاریابی محتوا و برندسازی دیجیتال باشد.
از سوی دیگر افزایش جستجوی برند نهتنها باعث بهبود CTR میشود، بلکه به تقویت سیگنالهای E-E-A-T نیز کمک میکند و به گوگل نشان میدهد که برند شما مورد اعتماد کاربران است.
برای بررسی میزان جستجوی عنوان برند کسب و کار در گوگل میتوانید از ابزارهای اندازهگیری و بررسی دیتا همانند Google Search Console، Google Trends و Google Analytics استفاده کنید.
رتبه کلمات کلیدی در نتایج جستجو
Keyword Rankings یکی از مهمترین فاکتورهای اندازهگیری عملکرد سئو سایت است. رتبهی بالاتر برای کلمات کلیدی هدفمند در نتایج SERP به معنی افزایش نرخ کلیک (CTR)، ترافیک ارگانیک و در نهایت، بهبود نرخ تبدیل است.
ابزار Google Search Console بهترین ابزار برای بررسی وضعیت و رتبه کلمات کلیدی در نتایج جستجوی گوگل است. فقط توجه داشته باشید که داشتن رتبههای بالا بهتنهایی کافی نیست. تمرکز روی کلمات کلیدی با نرخ تبدیل بالا و کمرقابت (Long-Tail Keywords) میتواند اثربخشی سئو را افزایش دهد.
نرخ بازگشت کاربران به سایت Returning Visitors Rate
نرخ بازگشت کاربران و تعامل مجدد با سایت یکی از شاخصهای مهمی است که نشان میدهد محتوای سایت تا چه اندازه برای کاربران ارزشمند بوده است. کاربران وفادار، تأثیر بسیار مستقیمی روی کاهش وابستگی سایت به تبلیغات پولی، افزایش نرخ تبدیل و بهبود تعامل سایت دارند.
ابزار Google Analytics یکی از بهترین ابزارهایی است که میتوانید برای تحلیل نرخ بازگشت کاربران به شما کمک کند.
بررسی نرخ تبدیل CRO
نرخ تبدیل یکی از مهمترین شاخصهای موفقیت سئو سایت است. جذب ترافیک بالا بدون تبدیل کاربران به مشتری یا لید، به معنای واقعی، اتلاف منابع است. بهینهسازی نرخ تبدیل نیازمند بررسی قیف فروش، تحلیل رفتار کاربران و تست A/B روی صفحات فرود است.
استفاده از دو ابزار Google Analytics 4 و نیز ابزار Heatmaps ماکروسافت کلاریتی، بسیار میتواند در این تحلیل این نرخ به شما کمک کند.
تحلیل بکلینکهای دریافتی
Backlinks Profile یکی از مهمترین فاکتورهای سئو خارجی (Off-Page SEO) است. بکلینکهای باکیفیت از سایتهای معتبر و دارای اعتبار میتوانند اعتبار دامنه را افزایش داده و به بهبود رتبههای سایت کمک کنند.
بررسی تعداد بکلینکهای جدید و دامنههای ارجاعدهنده (Referring Domains) با ابزارهایی مثل Ahrefs، Moz و SEMrush از بهترین روشهایی است که میتوانید از آنها برای تحلیل بک لینکها کمک بگیرید. توجه داشته باشید تحلیل کیفیت بکلینکها با توجه به معیارهایی همچون Domain Authority (DA)، Page Authority (PA) و Spam Score صورت بگیرد که دچار جرایم ناخواسته در آینده نشوید.
نکته قابل ذکر اینکه بررسی انکرتکستها (Anchor Texts) و ارتباط آنها با صفحات و کلمات کلیدی هدف آنها در درک صفحه سایت شما بسیار موثر است. فراموش نکنید تمرکز بر روی کیفیت بکلینکها به جای کمیت، اهمیت زیادی دارد. لینکسازی طبیعی از سایتهای معتبر و پرهیز از لینکسازی اسپم میتواند به افزایش اعتماد گوگل به سایت شما کمک کند.
اعتبار دامنه و معیارهای اعتماد سازی برای گوگل Domain Authority
اعتبار دامنه (DA) یکی از شاخصهای مهم در سئو است که نشان میدهد که به چه میزان، سایت شما از نظر گوگل و سایر موتورهای جستجو قابلاعتماد است. هرچه اعتبار دامنه بالاتر باشد، احتمال کسب رتبههای بهتر در نتایج جستجو افزایش مییابد.
عواملی همچون کیفیت و تعداد بکلینکها از سایتهای معتبر، قدمت دامنه و میزان فعالیت منظم، تولید محتوای ارزشمند که نیاز کاربران را رفع کند ونیز فاکتورهایی همچون سیگنالهای برندینگ دیجیتال، CTR و نرخ بازگشت میتواند بر اعتبار دامنه تاثیر بگذارد.
بررسی توجه به E-E-A-T
E-E-A-T مخفف Experience (تجربه)، Expertise (تخصص)، Authoritativeness (اعتبار) و Trustworthiness (اعتماد) است و یکی از مهمترین فاکتورهای کرالرهای گوگل برای ارزیابی کیفیت محتوا، خصوصاً در حوزههای حساس مثل سلامت، مالی و حقوقی (YMYL) محسوب میشود.
اقداماتی نظیر ارائه محتوای تخصصی و بهروز همراه با ذکر منابع معتبر، نمایش اطلاعات نویسنده محتوا، دریافت بکلینک از سایتهای معتبر، سیگنالهای اعتماد سازی مانند HTTPS و نمایش اطلاعات تماس و نظرات واقعی کاربران در سایت میتواند به تقویت این فاکتور ارزشمند کمک کند.
فراموش نکنید که سایتهایی که E-E-A-T بالایی دارند، در برابر آپدیتهای الگوریتمی گوگل مقاومتر هستند و رتبهبندی پایدارتری دارند.
ثبت موقعیت کسب و کار در گوگل مپ و میزان تعامل
برای بهبود سئوی محلی (Local SEO)، ثبت موقعیت کسبوکار در Google My Business (GMB) و نقشه گوگل در صورت امکان و افزایش تعامل کاربران با پروفایل کسبوکار اهمیت زیادی دارد.
ثبت اطلاعات کامل کسبوکار (نام، آدرس، شماره تماس، ساعات کاری)، جمعآوری نظرات و بارگذاری تصاویر واقعی از محیط کار و خدمات میتواند تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد سئو داشته باشد.
زمان ماندگاری در صفحه Dwell Time
Dwell Time مدتزمانی است که کاربر پس از کلیک روی یک نتیجه در گوگل، قبل از بازگشت به صفحه نتایج جستجو (SERP) در سایت میماند. این فاکتور یکی از شاخصهای مهم در ارزیابی کیفیت محتوا و تجربه کاربری است.
کاهش Dwell Time میتواند نشانه عدم جذابیت محتوا یا مشکلات فنی سایت باشد که باید سریعا بررسی و اصلاح شود.
استفاده از محتوای جذاب و ساختاریافته، افزایش سرعت بارگذاری صفحات و نیز استفاده از ویدئو، تصاویر و نمودارها از جمله از مواردی است که کمک میکند زمان ماندگاری کاربران در سایت افزایش پیدا کند
شاخصهای Core Web Vitals و سرعت بارگذاری صفحات
Core Web Vitals مجموعهای از شاخصهای تجربه کاربری (UX) است که گوگل برای سنجش کیفیت عملکرد صفحات وب معرفی کرده است. این شاخصها تأثیر مستقیم بر رتبهبندی سایت دارند.
سه شاخص اصلی Core Web Vitals شامل موارد زیر است که باید در بهینه ترین حالت ممکن قرار بگیرند؛
- Largest Contentful Paint (LCP): سرعت بارگذاری محتوای اصلی صفحه (معمولا کمتر از ۲.۵ ثانیه ایدهآل است)
- First Input Delay (FID): مدتزمانی که کاربر میتواند اولین تعامل را با سایت انجام دهد (برای این فاکتور باید کمتر از ۱۰۰ میلیثانیه باشد)
- Cumulative Layout Shift (CLS): زمان ثابت شدن نهایی المانها در سایت (باید کمتر از ۰.۱ باشد)
سایتهایی که Core Web Vitals بهتری دارند، شانس بیشتری برای حضور در نتایج برتر گوگل خواهند داشت، اما کور وب ویتال از فاکتورهای اصلی رتبه بندی نتایج نیست.
میزان موبایل فرندلی بودن سایت Mobile Friendly
با توجه به اصول Mobile-First Indexing گوگل، سازگاری سایت با موبایل یکی از مهمترین و اولین فاکتورهای رتبهبندی نتایج گوگل محسوب میشود. سایتهایی که در نمایش موبایل دچار مشکل باشند، احتمال کاهش رتبه دارند.
ریسپانسیو بودن سایت، عدم استفاده از محتوا یا المانهای ناسازگار با موبایل، فونت و دکمههای مناسب برای نمایش در صفحهنمایشهای کوچک و نیز افزایش بارگذاری سریع صفحات روی موبایل از جمله فاکتورهایی کرالرها توجه ویژهای به آن دارند.
بررسی سرعت و وضعیت ایندکس شدن صفحات
سرعت و ایندکس شدن صفحات در گوگل دو عامل کلیدی در سئو هستند که بر رتبهبندی، تجربه کاربری و نرخ کلیک (CTR) تأثیر مستقیم دارند. اگر صفحات سایت شما بهموقع ایندکس نشوند یا سرعت پایینی داشته باشند، ممکن است ترافیک ارگانیک قابلتوجهی را از دست بدهید.
اگر سایت شما دارای صفحات زیادی است که ایندکس نمیشوند، بررسی کنید که محتوای آنها ارزشمند، غیرتکراری و مرتبط باشند.
مقایسه عملکرد کلی سایت با رقبا
برای رشد در فضای دیجیتال، فقط بررسی عملکرد داخلی سایت کافی نیست؛ بلکه باید وضعیت خود را نسبت به رقبای اصلی در حوزه کاری خود تحلیل کنید.
شناسایی گپهای محتوایی
گپهای محتوایی به نقاطی از کسب و کار اشاره دارد که هنوز بهدرستی پوشش داده نشدهاند و سوالات زیادی در اینباره در بستر وب وجود دارد. شناسایی این موارد به شما کمک میکند فرصتهای جدید برای تولید محتوای ارزشمند و جذب ترافیک ارگانیک را بیابید.
تحلیل کلمات کلیدی رقبا، استفاده از ابزارهایی مانند Google Trends، بررسی سؤالات پرتکرار کاربران و نیز بررسی نظرات و بازخورد کاربران نسبت به صفخات میتواند کمک کند که شما گپهای محتوایی رو سریعتر پیدا کنید.
بررسی نرخ پرش کاربر Bounce rate
نرخ پرش (Bounce Rate) نشاندهنده درصد کاربرانی است که پس از ورود به یک صفحه، بدون تعامل بیشتر، سایت را ترک میکنند.
سرعت پایین بارگذاری صفحه، محتوای غیرجذاب، تبلیغات بیشازحد و عدم لینکسازی داخلی مناسب از جمله عواملی است که باعث خروج کاربران از صفحه میشود. نرخ پرش بالا همیشه بد نیست! اگر صفحهای مانند تماس با ما، استعلام قیمت لحظهای و یا مشاهده یک نرخ باشد، نرخ پرش بالایی بالایی را تجربه میکنید، ممکن است دلیل آن دریافت اطلاعات موردنیاز توسط کاربر باشد.
البته نرخ پرش صفحات باتوجه به کسب و کارهای مختلف، به صورت جداگانه محاسبه و ارزیابی میشود.
میزان ترافیک دریافتی از شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی یکی از مهمترین منابع جذب بازدیدکننده و تقویت برندینگ در فضای آنلاین است. بررسی میزان ترافیک دریافتی از این پلتفرمها میتواند به شما کمک کند تا استراتژی بازاریابی محتوایی بهتری تنظیم کنید.
به صورت کلی افزایش تعامل و اشتراکگذاری محتوا (Social Shares) میتواند سیگنالهای غیرمستقیم مثبتی به گوگل ارسال کند و به بهبود سئو کمک نماید. انتشار محتوای جذاب و ویروسی، استفاده از تبلیغات هدفمند، اشتراکگذاری محتوای سایت و نیز پاسخگویی به نظرات برای افزایش تعامل میتواند در نهایت به اعتماد کاربر ختم شود.
خطاهای کراول و پوشش ایندکس گوگل
وجود خطا در زمان بررسی کراول از سایت، مانع از این میشود که رباتهای گوگل بتوانند صفحات سایت شما را بررسی و ایندکس کنند. از جمله خطاهایی که در زمان کرال رخ میدهد، خطای ۴۰۴ (به علت اینکه صفحه پیدا نشده است)، خطای ۵xx (مشکلاتی در سرور وجود دارد)، Blocked by robots.txt (جلوگیری از دسترسی گوگل) و وجود Redirect Chain & Loop (که نتیجه ریدایرکتهای اشتباه است) است.
Google Search Console و نیز Screaming Frog از جمله ابزارهایی است که مشخص میکنند وضعیت کرال در چه حالی است.
میزان دیدهشدن سایت در نتایج گوگل Share of Voice
Share of Voice (SOV) به این معناست که چقدر کابران برای رفع نیازهای خود به دنبال شما میگردند.
سخن پایانی
هر یک از این شاخصهای بالا به ما کمک میکنند تا عملکرد سئو را بهصورت کمی و کیفی ارزیابی کنیم. تحلیل دقیق این دادهها و بهینهسازی مستمر، نقش مهمی در بهبود رتبههای گوگل، افزایش نرخ تبدیل و رشد پایدار ترافیک ارگانیک دارد. در واقع سئو تنها یک فرآیند تکنیکی نیست، بلکه ترکیبی از تحلیل داده، تجربه کاربری، محتوا و استراتژیهای بازاریابی دیجیتال است.